Wakacje to dla większości z nas czas wypoczynku na świeżym powietrzu, plażowania i opalania się. Nadmiar kąpieli słonecznych może być jednak niebezpieczny dla Twojej skóry. Zbyt duża ekspozycja na promieniowanie UV prowadzi bowiem do powstawania na skórze nowych zmian, które mogą się rozwinąć w czerniaka. W tym tekście podpowiadamy, dlaczego tak ważna jest kontrola całej skóry, oraz wyjaśniamy, jak za pomocą własnego telefonu komórkowego skontrolować znamiona po lecie.
Z tekstu dowiesz się:
- jakie zmiany na skórze powinny Cię zaniepokoić,
- jak najlepiej kontrolować swoją skórę.
W lecie nasza skóra jest szczególnie narażona na przedłużoną ekspozycję na promieniowanie słoneczne. Do powierzchni ziemi, a zarazem do Twojej skóry przez cały rok dociera promieniowanie UVA, a w miesiącach letnich – także UVB. Oba rodzaje promieniowania są szkodliwe dla Twojego zdrowia i pobudzają skórę do rozwoju nowych zmian barwnikowych, które mogą się okazać nowotworami skóry, w tym m.in. czerniakiem. Zapominając o stosowaniu kremów z filtrami UV i nieunikaniu ekspozycji na słońce w godzinach okołopołudniowych, narażamy więc swoją skórę na jeszcze bardziej wzmożone powstawanie nowych zmian, które mogą stać się niebezpieczne1. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się, jak rozpoznać te zmiany.
Jak wygląda czerniak? Jakie zmiany na skórze powinny Cię zaniepokoić?
Nie wszystkie znamiona, które pojawiają się po lecie na Twojej skórze, stanowią zagrożenie dla Twojego zdrowia. Niektóre z nich mogą się jednak rozwinąć w czerniaka skóry. Jak wyglądają znamiona, które powinny wzbudzić Twoje podejrzenia? Mają one asymetryczny kształt, nieregularne brzegi, niejednolite zabarwienie i średnicę powyżej 5 mm, a ponadto zmieniają się z biegiem czasu. Taki typ znamienia może ulegać transformacji w nowotwór skóry lub już nim być. Pamiętaj, że niebezpieczne znamiona mogą się pojawić u osób w każdym wieku i w różnym czasie po nadmiernej ekspozycji na słońce.
Jak najprościej zapamiętać charakterystyczne cechy znamion, które powinny Cię zaniepokoić? Oceniaj znamiona według reguły ABCDE2:
- asymetryczny kształt (rozrost znamienia tylko z jednej strony),
- brzeg nieregularny (nierówny, nabrzmiały),
- czerwony i czarny kolor znamienia, ale także szary lub biało-niebieski nalot (niejednolitość kolorów w obrębie jednej zmiany),
- duży rozmiar (powyżej 0,5 cm),
- ewolucja, czyli jakiekolwiek przekształcenia w obrębie znamienia, których wcześniej nie było.
Profilaktyka czerniaka: jak najlepiej kontrolować swoją skórę?
Podstawową kontrolę skóry możesz przeprowadzić samodzielnie, bez żadnego wcześniejszego przygotowania – wystarczy dokładne sprawdzenie pieprzyków i niepokojących przebarwień. Zalecana częstość takiego samobadania to raz w miesiącu.
Niestety, czasem pamięć bywa zawodna i możesz zapomnieć o tym, co wcześniej budziło Twój niepokój. Nie zawsze też jesteś w stanie wychwycić wszystkie zmiany, które powstają na Twojej skórze. Odpowiedzią na ograniczenia związane z tradycyjną profilaktyką czerniaka jest znacznie wydajniejszy i skuteczniejszy sposób na samokontrolę skóry – korzystanie z aplikacji SkinVision. Samobadanie, które jest nieinwazyjne i bezbolesne, możesz wykonać w każdej chwili i o każdej porze roku bez obecności lekarza. Wyklucza ono także konieczność posiadania specjalistycznego sprzętu – potrzebujesz jedynie swojego telefonu komórkowego do wykorzystania aplikacji SkinVision. Po zeskanowaniu znamion w aplikacji zostaną one ocenione automatycznie. Jeśli podczas samobadania i weryfikowania swoich zmian skórnych w aplikacji SkinVision otrzymasz alert, że któreś znamię wydaje się podejrzane, koniecznie udaj się na konsultację do lekarza.
Podczas badania dermatoskopowego dermatolog albo chirurg onkolog oceni, czy określona zmiana ma cechy łagodnego znamienia wymagającego obserwacji, czy jest potencjalnie niebezpieczna i musi zostać usunięta.
Pamiętaj, że w profilaktyce czerniaka samobadanie jest kluczowe. Pozwala ono znacząco zwiększyć szanse na wykrycie choroby w stadium, gdy jest ona całkowicie wyleczalna. Pamiętaj także o unikaniu ekspozycji na słońce między 12.00 a 15.00 i używaniu kremów z filtrem UV dostosowanych do Twojej karnacji, nie tylko podczas urlopu. Te proste zabiegi mogą zapobiec rozwojowi choroby.
Artykuł powstał we współpracy z firmą Novartis
Referencje:
- Narbutt J., Wolska H., Kaszuba A. et al. Photoprotection. Recommendations of the Polish Dermatological Society. Part 1: Ultraviolet radiation and sunscreens. Dermatology Review/Przegląd Dermatologiczny. 2018; 105(1):19-29. doi:10.5114/dr.2018.74163.
- Roesch A., Berking C. (2020) Melanoma. In: Plewig G., French L., Ruzicka , Kaufmann R., Hertl M. (eds) Braun-Falco´s Dermatology. Springer, Berlin, Heidelberg.
