Kolonoskopia to rodzaj badania endoskopowego, które służy do oceny jelita grubego. Stanowi ważny element profilaktyki chorób nowotworowych w tej części ciała. Badanie wymaga od pacjenta specjalnego przygotowania, które ma na celu oczyścić jelito i zapewnić lepszą widoczność. Sprawdź, jak przebiega kolonoskopia i jakie są wskazania do jej wykonania.
Kolonoskopia – co to za badanie?
Kolonoskopia to badanie oceniające stan okrężnicy, która jest częścią jelita grubego. Przeprowadza się ją z wykorzystaniem kolonoskopu, który jest giętkim, cienkim wziernikiem. Urządzenie jest wyposażone w kamerę, która zapewnia obrazowanie wnętrza okrężnicy i przesyła obraz na monitor. Jeżeli podczas badania zajdzie konieczność pobrania materiału do analizy histopatologicznej czy wykonania niewielkiego zabiegu, to przez kolonoskop wprowadza się specjalne narzędzia. W sytuacji gdy światło jelita grubego jest za małe na dobre uwidocznienie jego struktury, lekarz może wpompować do wnętrza jelita powietrze lub dwutlenek węgla, co powoduje ich rozszerzenie.
Kolonoskopia jest przeprowadzana bez znieczulenia lub ze znieczuleniem. Decyzję o wykorzystaniu go podejmują wspólnie lekarz i badany. Badanie powoduje raczej dyskomfort niż ból, lecz osoby na niego wrażliwe mogą wymagać podania znieczulenia. Badany do kolonoskopii przyjmuje pozycję leżącą na lewym boku. Nogi ma zgięte w kolanach i przysunięte do brzucha. Wziernik wprowadza się do jelita grubego przez jego końcowy odcinek, jakim jest odbyt.
Badanie trwa średnio kilkanaście, kilkadziesiąt minut. Po badaniu można wrócić do codziennych aktywności, o ile nie było użyte znieczulenie. Wówczas konieczna będzie krótkotrwała obserwacja w placówce medycznej i pomoc kogoś bliskiego w powrocie do domu. Szczególnym rodzajem jest wirtualna kolonoskopia, która przy wykorzystaniu specjalnego oprogramowania graficznego zapewnia konstrukcję trójwymiarową z badanego obszaru.
Kiedy zdecydować się na kolonoskopię?
Istnieje wiele wskazań do przeprowadzenia badania endoskopowego okrężnicy. Kolonoskopia to badanie przesiewowe – element profilaktyki raka jelita grubego. Ma też znaczenie diagnostyczne i służy do rozpoznania chorób, a także terapeutyczne – pozwala na leczenie niektórych patologii w jelicie grubym.
Wśród wskazań do wykonania kolonoskopii wymienia się m.in.:
- niedokrwistość z niedoboru żelaza o niejasnej etiologii – podejrzenie zaburzeń wchłaniania,
- biegunki niewyjaśnionego pochodzenia i inne zmiany rytmu wypróżnień (zaparcia, stolce ołówkowate),
- krwawienia z dolnego odcinka przewodu pokarmowego (stolce smoliste, krew w stolcu),
- podejrzenie zmian w jelicie grubym (np. ubytki wypełnienia, zwężenia).
Kolonoskopia jest wykorzystywana jako element kontroli podjętego leczenia, np. nadzór osób poddanych wcześniej leczeniu z powodu raka jelita grubego. Jeśli zaś chodzi o cele terapeutyczne tego badania, to można wymienić m.in.: usuwanie ciał obcych i polipów, udrażnianie zwężeń nowotworowych, tamowanie krwawień, znakowanie zmian przeznaczonych do leczenia operacyjnego, poszerzanie zwężeń nienowotworowych czy dekompresja jelita.
Przygotowanie do kolonoskopii
Przygotowanie do kolonoskopii polega na oczyszczeniu jelita grubego ze znajdujących się w nim treści. W tym celu pacjent przechodzi na trzy dni przed badaniem na ścisłą dietę kleikową. Dodatkowo w dniu poprzedzającym kolonoskopię stosuje się środki ułatwiające oczyszczenie jelita. Szczegółową instrukcję ich użycia uzyskuje się od lekarza kierującego na badanie. Pacjent informuje też specjalistę o przyjmowanych lekach i suplementach, aby upewnić się, czy nie będą kolidowały z kolonoskopią.
